Historische fietsencollectie ‘Jellema’ naar Museum Velorama

FRANEKER – De gemeente Waadhoeke was sinds 1928 eigenaar van een collectie van acht historische rijwielen. Omdat deze rijwielen recentelijk alleen in de opslag stonden zijn ze donderdag 24 november jongstleden overgedragen aan de Stichting Velorama. Velorama zal de fietsen vakkundig restaureren en tentoonstellen in haar Nationaal Fietsmuseum in Nijmegen.
De collectie is in dat jaar 1928 aan een rechtsvoorganger van Waadhoeke, te weten de gemeente Franeker, geschonken door een veelzijdige inwoner van Franeker, de heer Jan Nicolaas Jellema (1871-1938). De fietsen zijn vervolgens onderdeel geworden van de collectie van het gemeentelijk museum. De rijwielen werden daarna her en der in bruikleen gegeven voor tijdelijke exposities, onder andere vanaf 1964 bij Batavus in Heerenveen en tenslotte op Vlieland. Het was de Franeker rijwielhandelaar Van der Woude die ontdekte dat deze fietsen eigendom waren van de gemeente Waadhoeke. Dat resulteerde in de terugkomst van de fietsen naar Franeker. Helaas stonden de historische fietsen sinds 2016 bij de gemeente in opslag, omdat er geen ruimte was ze te exposeren.

Werkgroep
Een groep initiatiefnemers uit Franeker, waaronder de heer Van der Woude en leden van het Historisch Centrum Franeker, is als werkgroep in 2020 aan de slag gegaan om een passende bestemming voor de fietsen te vinden zodat ze weer aan het publiek getoond zouden kunnen worden. Hun zoektocht kwam uit bij het Nationaal Fietsenmuseum Velorama in Nijmegen. Velorama stelt zo’n 250 fietsen tentoon en heeft eenzelfde aantal in depot. De fietsen uit Franeker zullen waar nodig gerestaureerd worden en worden daarna voor onbepaalde tijd in Velorama geëxposeerd. Daarnaast werkt de werkgroep samen met Velorama aan een virtuele tentoonstelling van de fietsencollectie via www.mobielerfgoed.nl .

Collectie blijft bij elkaar
De werkgroep en gemeente vonden dat de collectie bij elkaar hoorde te blijven. De collectie is het resultaat van een bijzondere verzamelaar uit Franeker die het vervolgens aan de gemeenschap heeft geschonken. Daarmee vertelt de collectie ook het verhaal van Franeker en legt het een link met deze oude Academiestad. De collectie laat de ontwikkeling van de fiets zien in een tijdspad van zo’n 90 jaar (1810 – 1900). Daarnaast wordt verondersteld dat enkele van de fietsen wellicht van Fries fabricaat zijn, wat de collectie nog meer een bijzonder regionaal karakter geeft.


Overdracht
Donderdag 24 november tekenden burgemeester Marga Waanders van Waadhoeke en de heer Gert-Jan Moed, voorzitter Nationaal Fietsmuseum Velorama Nijmegen, het overdrachtsdocument tijdens een kleine informele bijeenkomst in het oude stadhuis van Franeker. Daarbij waren enkele van de historische fietsen te zien uit de collectie van Jellema, waaronder een unieke loopfiets uit naar schatting circa 1810.