Godsacker 14,16,18
A-08-02-00500
A-08-02-00500
Een oude foto uit 1885 van de Godsacker. Mmet links het woonhuis van Jan Bogstra, voor de deur huishoudster Trijntje Zijlstra en winkelbediende Maaike Petraeus. Jan Bogstra kocht dit fraaie pand op 9 juli 1802 van de drankhandelaar en distillateur Paulus Andela. Jan Bogtstra, koopman in granen en erwten en Heiltje Peerdemans kopen een florisant huis en stokerij van Sjoerd Meinderts Andala, koopman, als erfgenaam van zijnen broeder Paulus Meinderts Andala, koopman en distillateur. Bij wijlen Paulus Meinderts Andala bewoond en gebruikt. De bovenste zolder en de vliering bij de koopman Dirk Coopal in huur. De losse goederen en stokersgereedschappen zullen niet in de koop versmelten, doch op taxatie worden verkocht., alsmede de voorraad distillaat en turf.
Tot 1767 was het huis 77 jaar lang in handen van de familie Salverda geweest.
Als vader Jan op 20 maart 1828 voor fl. 850,- een huis aan de overkant koopt van Jacob van der Woude verhuisd hij na verbouw van winkel naar woonhuis naar dit pand en neemt zoon Nicolaas, die na zijn huwelijk met Brechtje Salverda in 1823 een wijnhandel in pand voorstraat 10 begint, het bedrijf over. Nicolaas verhuisd naar zijn ouderlijk huis, dat hij op 5 februari 1827 van zijn vader kocht voor fl. 2569,- en doet nu zaken in sterke drank en de wijnhandel. Dat laatste heeft de voorkeur en in 1843 gaat de sterke drank sectie naar de familie Hannema en laat hij de distilleerderij afbreken en het achterhuis uitbreiden d.m.v. nieuwbouw. Als Nicolaas op 19-7-1862 overlijd neemt zijn vrouw Brechtje de wijnhandel over terwijl zoon Jan zich bezig houdt met het verwerken van tabak en het maken van sigaren. Maar het botert niet tussen Jan en zijn moeder en op 23 mei 1871 zet hij zijn moeder min of meer het huis uit door haar in een kleine kamer woning op het achtererf van zijn kantoor te zetten. Daar overlijd ze op 21-5-1876. Jan neemt de wijnhandel over en blijkt een slimme maar soms ook onbetrouwbare verkoper te zijn. Jan wordt een paar keer veroordeeld voor belastingfraude wat echter niet verhinderde om hem in diverse commissies te benoemen en plaats te nemen in de gemeenteraad. Een paar keer ontstaat er een konflikt tussen de raad en Jan omdat hij vraagt om het alleenrecht op leveren van bieren en wijnen in de binnenstad als er feestelijkheden zijn. Een opvallend aspect binnen de kleine familie Bogtstra was dat Jan nogal wat dienstmeiden in dienst had. Ook heel vreemd is een politierapport waarin Jan beboet wordt omdat hij in kennelijke staat en zonder toestemming tegen de wind in stond te urineren op de openbare straat !. Jan was een man die regelmatig in konflikt lag met andere ondernemers/winkeliers in Franeker, maar had ook zijn goede kanten zoals de oprichting van de kaatsvereniging en de stichting “Jan Bogtstra”.
Op 9 april 1910 verkoopt Jan zijn tabaksfabriek en bier en wijnopslag aan de Zuiderkade voor fl. 4000,- aan Freerk Rauwerda.
Na het overlijden van Jan op 7-4-1916 kwam de onderneming in handen van de veehandelaar Germen Terpstra.
Het huis naast dat van Bogtstra was de wijn en tabakswinkel van de familie. Omdat Jan zijn erfenis aan de gemeente Franeker had geschonken moest groentehandelaar Popke van der Werf bijna een jaar wachten voor hij de winkel kon kopen en in 1918 liet afbreken en er een nieuw pakhuis liet bouwen. Toen Æger Bouma, winkelier en grossier in o.a. thee en koffie het in 1920 kocht liet hij het pakhuis verbouwen tot een moderne opslag van drie verdiepingen hoog.
Naast het pakhuis het kantoor van Bogtstra en boven woonden Marijke Petraeus en Martha Visser die bij Jan in dienst waren.
Nadat Popke van der Werf het pand in 1918 kocht werd het een opslagschuur.
Beschrijving: | Godsacker, nummer 14 is het geboortehuis van Jan Bogstra [Lees meer] |
Datering: | 1895 |
Collectie: | Heide van der . G |
Aanwezig in het HCF?: | nee |
Bron: | G. van der Heide |
Panden op foto: | Godsacker 14 Godsacker 16 Godsacker 18 |