Fonteinstraat 4 (1844 UB 61a, 1862 UB 61, 1918 Noorderbleek nr. 11, 1924 nr. 22, in 1936 vernummerd)
Straat: | Fonteinstraat |
Huisnummer: | 4 |
Toevoeging: | 1844 UB 61a, 1862 UB 61, 1918 Noorderbleek nr. 11, 1924 nr. 22, in 1936 vernummerd |
Kadasters: | B 204a |
1713: | Uitburen |
1808: | Uitburen |
1885: | Uitburen 157 |
1908: | Uitburen 212 |
Foto's
Inwoners
Eigenaars
Foto's
Fonteinstraat. Deze Woning is afgebroken. Vaart er voor kwam uit in de Sexbierummervaart, en aan de andere kant aan de Burgemeester Juckemastraat . IJsbrand Steensma
Fonteinstraat 4Kadasternummer: B204a
Datering: 1960
Bron: A. Jellema
Identificatienummer: A-10-02-00027
Wapenvergunning voor een Jachtgeweer, voor IJsbrand Steensma, Landbouwer, geboren 30-11-1890 te Franeker. De vergunning is afgegeven op 20-05-1934, en is geldig voor de jacht en het schieten van schadelijk vogels
Fonteinstraat 4Datering: 20-05-1934
Bron: Gemeente Politie Franeker
Identificatienummer: A-07-03-00311
Piet H. Heitman op het land van Heitman in de tijd van de foto uit ca. 1947, waar groenten voor de veiling gekweekt werden. Lag aan het schelpenpad tussen eind Fonteinstraat en Dreeslaan. Aan de linker zijkant van het pad. Rechts lag het grasland met koeien van Salwerda, die in die tijd een boerderij in de Grote Hofstraat had. Op dat land is de BLO- school gebouwd, die later is afgebroken. Foto P.H.Heitman
Fonteinstraat Datering: ca 1947
Fotograaf: P.H.Heitman
Bron: Arend Heitman
Identificatienummer: A-08-01-00113
Kwitantie voor de huur van bouwland aan de Fonteinstraat
Fonteinstraat Bron: Arend Heitman
Identificatienummer: A-08-01-00114
Fonteinstraat. Genoemd naar de stieselmakerij van Fontein. (stijfsel makerij) Deze stond ongeveer op de plaats waar nu de beton buizen liggen. Dit was de weg naar het land dat mijn grootvader en mijn vader huurden van dhr. Koning. Koning was mijnheer Koning en was correspondent van de bank. Stond hoog in aanzien. Was de bedoeling dat opa de eerste koop zou hebben maar is onverwacht door de gemeente aangekocht. Ook is hier in 2007 nog de betonen aanlegsteiger te zien die gebruikt werd door Fokkema wegenaanleg en deze woonde in de Jucemastraat. Voor de woning niet op foto te zien aan de M. hofstrastraat loonbedrijf van Lantinga Westra en Sijtsma later verdergegaan als Westra. Nu is het loon bedrijf Westra bij de nieuwe brug over het kanaal.
Fonteinstraat Fotograaf: J. Heitman - de Groot
Identificatienummer: A-08-01-00388
Op deze foto is de woning van Fokkema duidelijk te zien. De sloot voor het huis en naast de school aan de Jukemastraat was de afscheiding van het land dat we gebruikten. Er staat nu de BLO school op waar ook Sipke Sipkema samen met Neef les heeft gegeven. Het gedeelte aan de kant van de Jucemastraat was in gebruik van Frans Plantinga. Woonde in de Spaarbankstraat. Gedeelte dat wij gebruikten was aan de noordzijde. Aan de achterkant liep het land door tot de Dreeslaan.Er liep van af het smalle bruggetje van de Fonteinstraat een schelpenpad naar de Dreeslaan. Brug was smal 2 planken met leuningen. Dit is een wandel pad dat veel in gebruik was. Land aan de noord kant van het schelpenpad is van Salwerda geweest die een boerderij in de Grote Hofstraat beheerde. Later de melkcentrale van de gezamenlijke melkboeren. Nu stalling van auto?s. Op het eind van dit schelpenpad was aan weerzijden bij de Dreeslaan stond een hekje. Hekje stond zodanig scheef van het altijd dicht viel en het openen was vrij zwaar je moet hele hek bijna optillen Dat het vee dat er liep niet weg zou lopen. De betonpaal van het hekje staat er nog steeds.(2007)> Op dit land werd door de jeugd veel draakje gevlogen. (vliegeren). Op het land bij de ingang naast schelpenpad stond een schuurtje voor het bewaren van de groente die er werd gekweekt. Op de foto staat mijn broer Piet. Naast het hokje is nog een stukje van het bruggetje te zien.Als ik uit de lagere school kwam ging ik hier vaak heen moeder was daar soms wel aan het werk en ik hielp mee.Er werden oa gekweekt frambozen, aardbeien, boontjes, wortelen, sla, andijvie, pre,i uien. Wortels werden met blad en al als een bos bijeen gebonden en daarna in de sloot schoongespoeld. Transport van dit alles was met een handkar met ijzeren hoepels om de wielen. Gaf veel lawaai. Groenten gingen naar de veiling ?Ons Belang? aan de Pr.Hendrikkade.
Fonteinstraat Fotograaf: J. Heitman - de Groot
Identificatienummer: A-08-01-00390
Fontainstraat Schuurtje op land met Dahlia,s en aardbeien. Hier werden groenten verbouwd door A. Heitman (sr). Perceel lag aan het eind Fonteinstraat over het smal bruggetje naar de Dreeslaan aan een schelpenpad. Leuning van bruggetje is te zien aan de 4 planken aan de zijkant. Hokje diende als opslag en gereedschap. Piet Heitman tussen de bloemen. Grond gehuurd van Koning. Administrateur van een bank
Fonteinstraat Fotograaf: J. Heitman - de Groot
Identificatienummer: A-08-01-00391
Stijfsel makerij van Fontijn op de Fonteinstraat. foto Komt uit een tijdschrift
Fonteinstraat Identificatienummer: A-08-01-00392
Opslag Westra aan de Fontainstraat
Fonteinstraat Datering: 1968-1971
Fotograaf: Sippy Roosma-de Vries
Bron: Sippy Roosma-de Vries ( van dochter Jelly Hilverda)
Identificatienummer: A-18-02-00039
Opslag Westra aan de Fontainstraat
Fonteinstraat Datering: 1968-1971
Fotograaf: Sippy Roosma-de Vries
Bron: Sippy Roosma-de Vries ( van dochter Jelly Hilverda)
Identificatienummer: A-18-02-00040
Fonteinstraat, Rechts de Stijfselmakerij met op de achtergrond de Scheepswerf van Koningsveld
Fonteinstraat Datering: 1901
Bron: G. van der Heide
Identificatienummer: A-08-02-00429
schuur van Loonbedrijf Westra
Fonteinstraat Datering: 1960
Bron: G. van der Heide
Identificatienummer: A-08-02-0043
Fonteinstraat met de Stijvselmakerij. tekening Portier uit 1741
Fonteinstraat Datering: 1741
Bron: G. van der Heide
Identificatienummer: A-08-02-00431
Stijselplak en Westra gezien vanuit de richting Sexbierum
Fonteinstraat Bron: Guido Vermei
Identificatienummer: A-23-02-00450
"STIJFSELFABRIEK In 1728 deden de broers Adrianus en Hendrikus Altena, zilversmid en lakenkoopman een verzoek aan de staten van Friesland om een stijfselfabriek in Franeker te mogen oprichten en het octrooi daarvoor te verkrijgen. Ze hadden daarvoor reeds een stuk land gekocht van de erven van Duco Martena van Burmania. Het land was gelegen nabij de Sexbierumervaart. Het verzoek werd echter afgewezen. Op 27 januarie 1729 overleed Adrianus. Zijn twee zonen Gijsbert en Sieds verkochten het land in 1734 aan Johannes Haijes Haitsma. In 1730 werd door de heren Albertus Lyclama a Nijeholt secretaris der stad Franeker, Harmanus Gonggrijp, burgemeester van Franeker, Harmanus Portier, koopman te Harlingen, Frans Piers Reinsma, koopman te Franeker en Johannes Haijes Haitsma, leerlooier te Franeker een verzoek ingediend bij de staten om te komen tot de oprichting van een stijfselfabriek met octrooi. Het verzoek werd op 3 maart 1731 ingewilligd voor een periode van 5 jaar. Het oude tichelwerk aan de sexbierumervaart werd afgebroken behalve de ovens. Maar het duurde nog tot 1735 voor de fabriek in gebruik werd genomen. Het idee om een stijfselfabriek te beginnen kwam van Harmanus Jelles Portier, een koopman uit Hoorn die door zijn huwelijk met de Harlingse Froukje Klases Braam aldaar terecht was gekomen. In Noord Holland stonden vele van dit soort fabrieken. De fabriek moest direct aan het water staan omdat dit gebruikt moest worden voor de productie en transport. Ook mede bepalend voor de plaats was de aanwezigheid van een natuurlijke wel die ten westen van het oude tichelwerk lag. (Lag aan de zuidkant van de huidige speeltuin) De ovens van het oude tichelwerk werden gebruikt om water te verwarmen wat nodig was voor de fermentatie. Het ging voorspoedig met de productie en er werkten ruim 30 man in de fabriek ondanks dat de leerlooier Johannes Haitsma zich kort na de opening terug trok en zijn financieel aandeel terug eiste omdat hij van plan was een lijmziederij en leerlooierij op te richten. Pas in 1827 werd de stijfselmakerij eigendom van Ludolph Reinier Fontein, fabrikant die koopt voor fl. 2925 de stijfselmakerij van Elisabeth Waardenburg. In 1831 wordt de stijfselmakerij verbouwd tot panwerk alsmede nieuwbouw panwerk ten westen."
Fonteinstraat Bron: Willem Miedema
Identificatienummer: A-13-04-00289
Fonteinstraat en deel Ypeysingel
Fonteinstraat Datering: 1917
Bron: Henk Kreger
Identificatienummer: A-11-01-00242
Fonteinstraat en Noorderbleek
Fonteinstraat Datering: 1917
Bron: Henk Kreger
Identificatienummer: A-11-01-00243
Inwoners
Eigenaars
Grafzerken
Grafzerken in de kerkIn de Martinikerk bevinden zich in totaal 332 grafzerken voorzien van tekst en/of beeldhouwwerk. De oudste steen dateert uit het jaar 1387. De jongste zerk werd gemaakt in 1824. Na 1825 was het verboden om in de kerk begraven te worden.
Somminge grafzerken zijn goed bewaard gebleven, vooral de 27 die langs de muren zijn opgesteld. Een dergelijke steen was kostbaar en kostte vroeger evenveel als een boerderij! Andere grafstenen zijn in de loop van de tijden gebroken, gedeeltelijk zoekgeraakt, afgesleten of opzettelijk beschadigd. Adelijke namen en familiewapens werden zorgvuldig weggebeiteld in de Franse tijd, toen de leus "vrijheid, gelijkheid en broederschap" de boventoon ging voeren. Aan een flink aantal zerken in de kerk is dat heel duidelijk te zien. Er zijn dan krassen aangebracht op bijvoorbeeld het randschrift van een zerk.
Deze beschrijving heeft tot doel een aantal bestaande beschrijvingente bundelen en - vooraf qua nummering van de zerken - met elkaar in overeenstemming te krijgen.
De nummering is ontleend aan:
- "Register van de grafzerken in de Martinikerk te Franeker", een eerdere uitgave van het College van Kerkvoogden van de Nederlands Hervormde Kerk Franeker.
- Op internet aanwezige beschrijving bekend als "Cannegieter".
- Een door G. v/d Heide met dit doel aan mij ter beschikking gestelde beschrijving.
- Dr. A.L. Heerma van Voss: "De opgezette grafzerken in de Martinikerk te Franeker".
Namens het College van Kerkrentmeesters • Ir. F. Zandveld • Secretaris
Ter gevolge van de bouwkundige aanpassing (2015) in de Martinikerk hebben enkele zerken een nieuw positie gekregen.
J. Elsing • Lid Collectieve Kerkrentmeesters.